Podstawa prawna
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) – art. 30ca i art. 30cb
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) – art. 24d i art. 24e
Podmioty mogące skorzystać z preferencyjnego opodatkowania
Na gruncie ustawy o PIT:
- przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą;
- przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą jako:
– przedsiębiorstwa w spadku
– wspólnicy spółki cywilnej
– wspólnicy spółki jawnej
– wspólnicy spółki partnerskiej
– wspólnicy spółki komandytowej.
Na gruncie ustawy o CIT:
– osoby prawne
– spółki kapitałowe w organizacji
– jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej (z pewnymi zastrzeżeniami)
– spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium RP
– podatkowe grupy kapitałowe
– spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli prawo tego państwa traktuje je jako osoby prawne i podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
Jednostka może skorzystać z preferencji, jeśli dochód z kwalifikowanych IP podlega opodatkowaniu w Polsce.
Warunki skorzystania z ulgi
W celu skorzystania z ulgi konieczne jest twórcze przyczynienie się do powstania kwalifikowanego IP, tym samym trzeba łącznie spełnić określone warunki, na które składają się:
- Prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej
Zgodnie z ustawą działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Oznacza to, prowadzenie działalności w sposób:
– twórczy tzn. posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia i wystarczające jest działanie na skalę przedsiębiorstwa. Ulga nie dotyczy działań rutynowych.
– systematyczny tzn. prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, zaplanowany, według pewnego systemu np. z założonymi do osiągnięcia celami i harmonogramem.
– zwiększający zasoby wiedzy oraz jej wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań tzn. poprzez zdobywanie i wykorzystanie aktualnie dostępnej wiedzy i umiejętności w celu planowania oraz projektowania i tworzenia nowych, zmienionych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług. Jest to rozumiane jako dążenie do ulepszania istniejących rozwiązań w oparciu wiedzę pochodzącą z badań i doświadczeń, które prowadzi przedsiębiorca.
- Wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie w ramach działalności badawczo-rozwojowej kwalifikowanego prawa własności intelektualnej
Zgodnie z zapisami, z ulgi nie będzie mógł skorzystać przedsiębiorca, który osiąga swoje dochody z patentu, który jedynie nabył od podmiotu trzeciego, ponieważ nabywca ani nie stworzył, ani nie rozwinął, ani nie ulepszył tego patentu.
Zgodnie z przepisami podatkowym katalogi kwalifikowanych praw własności intelektualnej obejmują:
– patent
– prawo ochronne na wzór użytkowy
– prawo z rejestracji wzoru przemysłowego
– prawo z rejestracji topografii układu scalonego
– dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin
– prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu
– prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej
– autorskie prawo do programu komputerowego.
Jest to lista zamknięta.
- Podlega ochronie prawnej na podstawie innych przepisów lub umów międzynarodowych.
Wskaźnik Nexus – wyliczenie dochodu do opodatkowania preferencyjną stawką
Wysokość dochodu z kwalifikowanego IP ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego IP osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika nexus liczonego zgodnie ze wzorem
(a+b)*1,3
__________
a+b+c+d
gdzie:
a. prowadzona bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojowa związana z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej np. koszty pracowników realizujących działania badawczo-rozwojowe, własne wydatki bezpośrednie związane z wytworzeniem kwalifikowanego IP
b. nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego
c. nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego,
d. nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Należy zauważyć, że nabywanie wyników prac badawczo-rozwojowych od podmiotów powiązanych oraz nabywanie kwalifikowanych IP prowadzi do obniżenia wskaźnika.
Przy wyliczeniu należy wziąć pod uwagę jedynie koszty poniesione wyłącznie w związku z pracą nad kwalifikowanym IP, nie uwzględnia się kosztów odsetek, opłat finansowych, kosztów związanych z nieruchomością, w której wytwarzane jest kwalifikowane IP itp. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, koszty pracy własnej nie są brane pod uwag przy kalkulacji wskaźnika.
Wskaźnik nexus obliczany jest odrębnie dla dochodów z poszczególnych IP, a w zeznaniu podatkowym uwzględnia się łącznych dochód podlegający opodatkowaniu stawką preferencyjną. Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe są zobowiązani do wyodrębnienia każdego kwalifikowanego IP w prowadzonych księgach rachunkowych np. na kontach ksiąg pomocniczych oraz prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane IP. Podatnicy nie prowadzący ksiąg rachunkowych są zobowiązani do prowadzenia odrębnej ewidencji np. w formie arkusza kalkulacyjnego.
Termin skorzystania z ulgi
Zgodnie objaśnieniami opublikowanymi w lipcu 2019 roku, ulgę IPBOX można rozliczać dopiero w zeznaniu za dany rok podatkowy. Nie jest możliwe skorzystanie z preferencyjnego opodatkowaniu przy kalkulacji zaliczek na podatek dochodowy uiszczanych w ciągu tego roku. Zaliczki te należy uiszczać według standardowych stawek.